آثار منطقه‌گرایی بر توسعه‌ی تجارت محصولات کشاورزی ایران: سازمان همکاری‌های اقتصادی (اکو)

در جهان امروز که همکاری‌های منطقه‌یی و یک‌پارچگی منطقه‌یی به مثابه تجربه‌یی کوچک از آزادسازی اقتصادی در دستورکار بسیاری از دولت ها قرار گرفته است، سازمان همکاری اقتصادی به لحاظ پتانسیل‌های اقتصادی و منابع غنی و سرشار مهم‌ترین سازمان همکاری در منطقه محسوب می‌شود، که ایران نیز عضو آن است. بررسی وضعیت اقتصادی کشورهای عضو نشان می‌دهد که بخش کشاورزی سهم عمده‌یی در تولید ناخالص داخلی و درآمدهای صادراتی آن‌ها دارد و نسبت قابل توجهی از جمعیت فعال این کشورها در بخش کشاورزی اشتغال دارند. بنابراین، این بخش به‌ویژه تجارت خارجی آن از اهمیت کلیدی برخوردار است و می‌تواند نقش تعیین کننده‌یی در تعیین جهت و موقعیت کلی توسعه‌ی اقتصادی اعضا داشته باشد. بنابراین در مطالعه‌ی حاضر تعیین دستاوردهای تجاری تشکیل این سازمان منطقه‌یی بر تجارت دو جانبه‌ی ایران با کشورهای عضو در مقایسه با سایر کشورهای جهان در بخش کشاورزی هدف اصلی است. بر اساس نتایج به‌دست آمده عضویت ایران در اکو بر صادرات و واردات محصولات کشاورزی طی دوره‌ی مورد بررسی اثر مثبت داشته و به عبارت دیگر روابط تجاری ایران با سایر کشورهای عضو در بخش کشاورزی توسعه یافته است. البته ضرایب برآورد شده اثر منطقه‌گرایی بر صادرات کشاورزی ایران را بیش از اثر بر واردات نشان می‌دهد. بدین معنی که عضویت ایران در سازمان همکاری اقتصادی در خصوص تجارت کشاورزی به نفع ایران بوده است. بنابراین به‌نظر می‌رسد به‌ویژه با توجه به ایجاد موافقت‌نامه‌ی تجاری اکو (اکوتا) تدوین راه‌کارهای مناسب و عملی می‌تواند در تحقق اهداف ایران در خصوص توسعه‌ی منطقه‌یی با کشورهای همسایه‌ی عضو سازمان و در نهایت افزایش تجارت با دنیای خارج مفید و موثر واقع شود.